‘Ters Yüz’: Yaşam ve sanayi alanlarının üretken birliği
Sanayi bölgelerinin içine hapsedilmiş endüstriyel üretim etkinliği,im alat öncesi ve sonrası etkinlikleri de kapsayacak geniş bir çerçevede kentsel yaşam alanları ile bütünleştirilerek dışa açılabilir mi? Sanayi bölgeleri bütünündeki parçacı imalat faaliyetleri ortakçalaştırılarak hem üretimde yabancılaşmanın önüne geçilip hem de yüksek üretim verimliliği sağlanabilir mi? Sanayi üretimimi uzmanlaşmış bölgelerin dışına açarken, içerideki etkinliği ofis, eğitim, rekreasyon yan faaliyetlerle ile zenginleştirip bölge içi yaşanabilirdik koşullarını geliştirebilir miyiz?
Proje, sanayi üretimi bağlamında ikili bir yapı oluşturan çalışma ve yaşam alanları arasında bir ‘tersine yönelim’ sürecini kurgulamaktadır. Buna göre, sanayi bölgesi içerisinde temel olarak kentsel alan içerisinde yer alan imalat dışı yaşamsal işlevleri (örn. hizmet, eğitim, rekreasyon); konut alanlarında ise kentsel sanayinin temel unsurları olan üretim işlevlerini (örn. tasarım, yazılım, protatipleme, pazarlama) söz konusu dokunun içine entegre edilerek program çeşitliliği yaratılmaktadır. Bu sayede sanayi bölgeleri içerisinde kentte yer alan karma sosyolojik yapı bir derece sağlanmış olur. Konut alanlarına yönelik olarak da uygulanan benzer strateji, endüstriyel üretimin verimliliği kadar üretim olgusunun ontolojik anlamını da yeni kentsel bağlamda güçlendireceği savlanmaktadır.
Bu çerçevede proje, OSB’yi çevreleyen seçili (kırsal ve kentsel) yerleşim alanlarına yönelik aşamalı işlevsel dönüşüm stratejisini ada ölçeğinde kurgularken, sanayi bölgesi içerisinde parsel temelli bir aşamalı kümelenme sürecini betimlemektedir. Söz konusu stratejik yaklaşım, arzulanan bağdaşık (işlevsel) karmaşıklığın sağlanması kadar, sürecin çok sayıda girişimci tarafından yüklenebilirliğini de olanaklı duruma getirecektir.
Elif Nur Bek | Dilşad Karakuş