‘Izgara sistem’: OSB’yi bir eko-endüstriyel parka dönüştürmek

Kentlerin çeperinde yer alan organize sanayi bölgesi gelişimlerinin aynı bağlamda yer alan tarım alanları ile ilişkisi sürdürülebilir bir çerçevede yeniden tanımlanabilir mi? Sanayi-tarım ilişkisi birbirinden birini tercih etme zorunluluğu duymadan birbirini bütünler şekilde kurgulanabilir mi? Tarım alanlarının yüksek teknolojili verimli üretimi sürdürülürken aynı tarım deseni üzerinde bir sanayi peyzajı yaratmak olanaklı mı? Kentlerin çeper bölgelerinde yaşayan kırsal toplulukları ötelemeden sanayi gelişimini sağlayacak bir mekansal model ortaya konabilir mi?

Proje, kentlerin çeperinde yer alan sanayi bölgelerini gelişimini sınır komşusu tarım alanları ve kırsal yerleşim deseni ile uyumlu bir biçimde örgütlemeyi temel kentsel tasarım sorunsalı olarak tanımlamaktadır. Bu bağlamda, Türkiye’de yasal mevzuat gereği organize sanayi bölgelerinin planlı üretiminde yaygın mekansal düzen aracı olarak işlev gören ızgara yol ağı, farklı bir bakış açısı ile yeniden ele alınmaktadır. Kendi içine kapalı bir ada düzeni ile parçacı bir mekansal örüntünün üretimine altlık oluşturan standart yapılaşma düzeni yerine, aynı strüktür tipolojisi üretken, esnek ve uyumlanabilir bir bağlamda yeniden işlevlendirilmektedir.

Çevre kırsal yerleşimler, gelişim odakları, üniversite ve alan içindeki eksen yapılanması veri alınarak kendi içinde yeniden kademelenen ağ sistemi çevresi ile bütünleşirken mevcut sanayi alanı içerisindeki sektörel üretim örüntüsünü yeni sanayi kümeleri üretecek şekilde yeniden düzenleyici bir işleve sahiptir. Bu çerçevede, çeperde tarım alanlarını da içinde barındırır şekilde boşluklu, var olan sanayi bölgesi sınırları içinde ise yeni kümelennme odak ve eksenleri yaratacak şekilde yoğunlaştırılmış bir ağ yapısı yeniden üretilir.

Dilan Özdemir | Ecem Engin